Prof. Dr. Açıkalın: Zehirlenmelerde en sık ölüm nedeni metil alkol

Çukurova Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı Bölüm Başkanı ve Türkiye Acil Tıp Derneği Toksikoloji Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Ayça Açıkalın Akpınar, "40 yaş altı ölüm nedenlerinin birinci sırasında travmalar var. Trafik kazaları oldukça önemli. Onun haricinde zehirlenmeler de çok ön planda. Zehirlenmelerin çok büyük bir kısmı metil alkol zehirlenmeleri. Son 5-10 yıllık verileri değerlendirdiğimizde en sık ölüm nedeni maalesef metil alkol" dedi.

Kayseri'de, Türkiye Acil Tıp Derneği (TATD) tarafından 'Temel ve İleri Toksikoloji Kursu' verildi. Kursa çeşitli illerden birçok uzman katıldı. Çukurova Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı Bölüm Başkanı ve Türkiye Acil Tıp Derneği Toksikoloji Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Ayça Açıkalın Akpınar, katıldığı kursta, 'Acil Tıp Uzmanlığı'nın, ülkede son 25 yıldır, alanda, aktif olarak hizmette olduğunu söyledi. Prof. Dr. Akpınar, Acil Tıp uzmanlarının, acil servise başvuran, acil herhangi bir olay sonucu ortaya çıkan durumu tespit edip tedavi etmekle yükümlü olduğunu belirtti. 'Acil Tıp Uzmanlığı'nın oldukça önemli bir dal olduğunu aktaran Prof. Dr. Akpınar, hastalara spesifik değil multidisipliner baktıklarını ifade etti.

'METİL ALKOLÜ, ETİL ALKOLDEN AYIRMAK TADI YA DA KOKUSUYLA MÜMKÜN DEĞİL'

Türkiye'de 40 yaş altı ölümlerin daha fazla harabiyet bıraktığını belirten Prof. Dr. Akpınar, "40 yaş altı genç hastalarımızı gerçekten kurtarmak için elimizden geleni yapıyoruz. 40 yaş altı ölüm nedenlerinin birinci sırasında travmalar var. Trafik kazaları oldukça önemli" diye konuştu.

40 yaş altı ölümlerde trafik kazalarının haricinde zehirlenmelerin de ön planda olduğunu belirten Prof. Dr. Akpınar, "Zehirlenmelerin çok büyük bir kısmı metil alkol zehirlenmeleri. Son 5-10 yıllık verileri değerlendirdiğimizde en sık ölüm nedeni maalesef metil alkol. Üzücü olan da hastaların bunu kazara alması. Yani herhangi bir öz kıyım düşüncesi olmadan dışarıda sahte içkiye maruz kalıp geç dönemde acil servise gelip hayatını kaybetmeleri. O nedenle sahte içki konusunda gerçekten uyarıyoruz. Metil alkolü, etil alkolden ayırt etmek tadı ya da kokusuyla mümkün değil. O nedenle vatandaşlarımızın bu konuda çok dikkatli olması lazım. Güvenmedikleri, açıkta, herhangi bir alkollü içeceği kesinlikle içmemeleri gerekiyor. Kazara zehirlenmeler, metanol zehirlenmelere bağlı ölüm oranları yüksek. Karbonmonoksit zehirlenmelerinden de ölüm oranları yüksek. Buna aslında önlem alınabiliyor. Soba dumanına bağlı maruziyetler ya da fabrika yangınlarındaki maruziyetler ölümleri çok ön plana çıkarıyor" ifadelerini kullandı.

'METAMFETAMİN TÜREVLERİNİ ÇOK SIKLIKLA GÖRÜYORUZ'

Son dönemde özellikle ilaç ve madde kullanımının çok ön planda olduğunu aktaran Prof. Dr. Akpınar, "Ülkemizde eskiden farklı ajanlar ön plandaydı ama şimdi özellikle uyarıcı ajanları, metamfetamin türevlerini çok sıklıkla görüyoruz. Metamfetamin, toplumumuz için çok önemli bir ajan. Metamfetamin kişiyi bağımlı hale getiriyor ama bunu uyararak yapıyor. Hastalarda kronik olarak uzun dönem etkileri de mevcut. Özellikle bu ilaçlar psikoz yapıyor. Yani hastalarda gerginlik, sinirlilik, çevresine ya da kendine zarar verebilme, uzun dönem kullanım sonucu paranoit düşünceler olabiliyor. Karşısında ona hiçbir tehdit içermeyen bir insanı bile tehlikeli bir kişi olarak görüp ona zarar verme potansiyelini artırıyor. Uyarıcı olan hastalar, acil servislerde hem sağlık çalışanlarını tehdit edebiliyor hem de toplumsal güvenliği sıkıntıya sokuyor. Son dönemlerde haberlerde de görüyoruz. Kendisine ve çevresindeki birden çok insana zarar verip ölümüne sebebiyet verme olaylarında metamfetamin bağımlılığının da çok ciddi etkisi olduğunu düşünüyorum" dedi.

İlk yardımın önemini vurgulayan Prof. Dr. Akpınar, şöyle konuştu:

"Özellikle zehirlenme olaylarında aslında toplum olarak ilk yardım bizim için çok önemli. Bir de zehirleneceğimiz ajana maruz kalmama açısından bazı basit önlemler alınabilir. Örneğin çamaşır suyu gibi deterjanların normal su içeren bir pet şişe içine kesinlikle konmaması, bunların çocukların ulaşabileceği yerde saklanmaması gibi çok basit önlemlerle ölümcül zehirlenmelere önlem alabiliyoruz. Bir de zehirlenmiş hastaların ilk yardımları, kişinin eğitim seviyesine uygun şekilde anlatılarak etkin ilk yardımın uygulanmasının, ölüm oranlarını azaltacağını düşünüyoruz."